اشاره
با عنایت به نیاز مبلّغان محترم به فتاواى جدید از مراجع عظام، سعى داریم در هر شماره، تعدادى از استفتائات جدید و پاسخ به آنها را در یك یا چند موضوع در مجله درج نماییم.
در این شماره به برخى از استفتائات موسیقى مىپردازیم.
* * *
مقام معظم رهبرى
س: شركت در كلاسهاى ورزشى كه در آنها موسیقى پخش مىشود چه حكمى دارد. اگر از هدفن استفاده كنیم؛ به نحوى كه موسیقى را نشنویم یا بهطور ضعیف بشنویم چطور؟
ج: اگر موسیقى، مطرب لهوى نباشد مانعى ندارد و تشخیص آن به عهده خود مكلّف است. (1)
س: گوش دادن به آواز زنان در صورتى كه از لحاظ شعر و موسیقى لهو و لغو نباشد چه حكمى دارد؟
ج: اگر آواز زنان بگونهاى باشد كه مهیج شهوت گردد و یا گوش دادن به آن موجب ترتب مفاسد باشد جایز نیست گوش كند. (2)
س: اگر مردى صداى خود را چه خودش و یا با دستگاهى، شبیه زن كرده و كاملاً مثل صداى زن شود چه حكمى دارد؟
ج: این گونه رفتارها خالى از اشكال نیست. (3)
س: با توجه به اینكه فرزندان ما هنوز به تكلیف نرسیدهاند و در رفت و آمد با اقوامى كه نوار غنا گوش مىدهند ممكن است به آن نوار علاقه پیدا كنند و با توجه به اینكه چنانچه آنها را محروم كنیم ممكن است پنهانى آن را گوش دهند تكلیف چیست؟
ج: گرچه بچه نابالغ تكلیف شرعى ندارد و استماع غنا و موسیقى حرام، بر او حرام نیست لیكن اقدام بزرگترها بر در اختیار گذاشتن نوار موسیقى حرام و غنا براى اطفال جایز نیست؛ و تكلیف شرعى والدین، كوشش در آشنا كردن اطفال پیش از بلوغ، بر ضوابط و موازین و اخلاق شرعى است و جایز نیست به عذر اینكه بچه تكلیف ندارد، او را در ارتكاب هر عملى آزاد بگذارند. (4)
س: آیا مداحى براى بانوان جایز است؟
ج: مداحى زن در جایى كه مىداند نامحرم صداى او را مىشنود اگر موجب جلب توجه و تهییج نامحرم و یا مفسده دیگرى گردد، جایز نیست. (5)
آیت اللَّه العظمى مكارم شیرازى
س: آیا در مراسم شام غریبان اباعبداللّهعلیهالسلام چنانچه همزمان با مداحى (نى) نواخته شود اشكال شرعى دارد یا خیر؟
ج: هرگاه آهنگ مناسب مجالس لهو و فساد باشد جایز نیست. (6)
س: آیا گوش دادن به صداى زن خارجى با موسیقى ملایم اشكال دارد؟
ج: گوش دادن به آواز زن، جایز نیست و اگر موسیقى، مناسب مجالس لهو و فساد نباشد جایز است. (7)
س: آیا خرید و فروش آلات موسیقى حرام است؟
ج: آلاتى كه بیشتر از آن براى موسیقیهاى حرام استفاده مىشود، خرید و فروش آن حرام است. (8)
س: اجراى سرود توسط بانوان در مراسم اعیاد مذهبى چه حكمى دارد؟
ج: جایز نیست. (9)
س: خواندن سرود توسط زنان به صورت دستهجمعى همراه با مردان اگر موجب مفسده نباشد چه حكمى دارد؟
ج: اشكال دارد. (10)
آیت اللَّه العظمى سیستانى
س: نظر حضرتعالى در مورد گوش دادن به موسیقیهاى اصیل سنتى چیست؟
ج: اگر مناسب مجالس لهو و لعب (مجالس عیاشى و خوشگذرانى) باشد جایز نیست. (11)
س: آیا ساز زدن و دست زدن در جشن عبادت كودكان جایز است؟
ج: دست زدن اشكال ندارد و ساز اگر به كیفیتى نباشد كه مناسب مجالس لهو و لعب است حرام نیست. (12)
س: هر چه كه اسم موسیقى بدان اطلاق مىشود حرام است؟
ج: خیر؛ بلكه هر موسیقى كه مناسب مجالس لهو و لعب و عیاشى است حرام است؛ اما موسیقیهاى آرام و مارشهاى جنگى و موسیقیهایى كه معمولاً در فیلمها پخش مىشود و امثال آن، اشكال ندارد. (13)
س: گوش دادن به موسیقى در صورتى كه براى شخص تأثیرى نداشته باشد؛ یعنى از آن لذت نبرد و فقط یك عادت براى شخص شده باشد چه حكمى دارد؟
ج: اگر لهوى باشد جایز نیست؛ حتى اگر از آن هیچ لذتى نبرد. (14)
آیت اللَّه العظمى بهجت
س: شنیدن نوارهاى ترانه خواننده زن و مرد و نواختن ارگ یا آهنگهاى رادیو و تلویزیون، اگر به خود گوشدهنده آن، حالت طرب دست ندهد، چه حكمى دارد؟
ج: چون میزان در مطرب بودن، اطراب شأنى است نه فعلى؛ بنابراین در فرض سؤال نیز شنیدن آنها حرام است. (15)
آیت اللَّه العظمى شاهرودى
س: اگر عمویم خانواده را براى عروسى دعوت كند و من هم بدانم در این عروسى كارهاى حرام مانند موسیقى و رقص و... باشد و با شركت نكردن من، هم خانواده خودم و هم خانواده عمویم ناراحت شوند، باید چه كار كنم؟ آیا ناراحتى خانواده یا بستگان من دلیل بر شركت كردن من مىشود؟ خواهشمندم توضیح دهید تا براى همیشه برایم شركت در این نوع مراسم حرام مشخص شود.
ج: شركت در اینگونه مجالس، جایز نیست و لازم است از باب امر به معروف و نهى از منكر جهت تذكر به این افراد از شركت در مجالس ایشان پرهیز نمایید. (16)
پی‌نوشــــــــــت‌ها:
1) سایت مقام معظم رهبرى، بخش استفتائات.
2) همان.
3) همان.
4) همان.
5) همان.
6) سایت آیة اللَّه العظمى مكارم شیرازى، بخش استفتائات.
7) همان.
8) همان.
9) همان.
10) همان.
11) سایت آیة اللَّه العظمى سیستانى، بخش استفتائات.
12) همان.
13) همان.
14) همان.
15) سایت آیة اللَّه العظمى بهجت، بخش استفتائات
16) سایت آیة اللَّه العظمى شاهرودى، بخش استفتائات.