مقام معظم رهبرى (1)
- اگر پیش از ظهر اعلام كردند كه امروز اوّل ماه رمضان است، تكلیف روزه آن روز چه مىشود؟
o اگر مبطلات روزه را مرتكب نشده، بنابر احتیاط واجب باید نیت روزه كند و روزه بگیرد و بعداً نیز آن روز را قضا كند و اگر یكى از آنها را مرتكب شده، روزه او باطل است؛ ولى [به احترام ماه رمضان] باید تا اذان مغرب از كارى كه روزه را باطل مىكند، خوددارى نموده و بعد از ماه رمضان آن روز را قضا كند.
- اگر چند نفر عادل شهادت بدهند كه دو نفر عادل ماه را دیدهاند، آیا اوّل ماه رمضان یا شوال ثابت مىشود؟
o خیر، باید دو نفر عادل خودشان براى انسان شهادت بدهند كه ماه را دیدهاند و اگر رؤیت ماه را با واسطه نقل كنند، كافى نیست؛ مگر آنكه از گفته آنان، اطمینان به رؤیت هلال پیدا شود.
- هم افق به چه معنى مىباشد و نقاط هم افق چه نقاطى هستند؟
o مراد از «هم افق» مكانى است كه از لحاظ امكان یا عدم امكان رؤیت با شهر مورد نظر، همسان باشد.
- اگر بین مراجع تقلید در ثبوت عید فطر، اختلاف پیش آید، وظیفه مكلف چیست؟ آیا هر مقلد باید به نظر مرجع تقلید خود مراجعه كند؟
o در ثبوت اوّل ماه، تقلید راه ندارد؛ بلكه اگر شخص از گفته و اعلام نظر مرجع تقلید، اطمینان به رؤیت ماه پیدا كند، باید روزه خود را افطار كند و اگر شك داشت، باید آن روز را روزه بگیرد.
- اگر شخص روزهدار در اثر فراموشى چیزى بخورد، آیا تذكر دادن به او واجب است؟
o خیر، تذكر دادن به او واجب نیست.
- حكم استفاده از نخ دندان - كه فلوراید و طعم نعنا دارد - در حال روزه چیست؟
o اگر آب دهان را فرو نبرد، اشكال ندارد.
- كسى كه پیش از اذان صبح، با حالت احتلام از خواب بیدار مىشود، آیا مىتواند تا نزدیك اذان، غسل نكند و تیمم كند؟
o اگر غسل را به تأخیر اندازد تا جایى كه وقت تنگ شود، گناه كرده است. در این صورت باید پیش از اذان صبح، تیمم كند و روزه او صحیح است.
- آیا مىشود در ماه رمضان، براى فرار از روزه مسافرت كرد؟
o مسافرت كردن در ماه رمضان - هر چند به عنوان فرار از روزه باشد - اشكال ندارد؛ ولى این امر تا قبل از روز بیست و سوم مكروه است.
- آیا كفّاره افطار عمدى روزه، با كفّاره مریض تفاوت دارد؟
o آرى، در دو مورد با هم تفاوت دارد: 1. در مقدار، 2. در مصرف. در كفّاره افطار عمدى روزه، باید براى هر روز شصت فقیر را سیر كند (یا به هر كدام یك مدّ طعام بدهد) و یا دو ماه روزه بگیرد. اما در كفّاره مریض، اگر بیمارى تا رمضان آینده ادامه داشته باشد، باید براى هر روز یك مدّ طعام به فقیر بدهد. در كفّاره افطار عمدى، اگر به شصت فقیر دسترسى دارد، نمىتواند به هر كدام از آنها بیشتر از یك مدّ طعام بدهد؛ ولى در كفّاره مریض این امر لازم نیست.
- آیا كفّاره روزه را مىتوان در امور فرهنگى، جشن ازدواج و مانند آن صرف كرد؟
o خیر، صرف آن در این امور جایز نیست و باید با آن، فقیران را اطعام كرد.
- كسى كه قضاى روزه ماه رمضان بدهكار است، آیا مىتواند روزه نذر كند؟
o اگر قصد داشته باشد كه روزه نذرى را بعد از روزه قضا بگیرد نذرش صحیح است.
- كسى كه در ماه رمضان در سفر است، آیا مىتواند نذر كند روزه بگیرد؟
o خیر، جایز نیست.
آیة اللّه العظمى مكارم شیرازى (2)
- افطار صوم، متعلق به غروب آفتاب است یا اذان مغرب؟
o با غروب آفتاب مىتوان افطار كرد ولى احتیاط آن است كه تا اذان مغرب صبر كنید.
- اگر كسى تنها در افطار شب عید فطر میهمان دیگرى باشد، فطریه او به عهده خودش است یا صاحب خانه؟
o فطریهاش بر عهده خودش مىباشد.
- نماز و روزه دانشجویان در محل تحصیل خود چگونه است؟ آیا محل تحصیل وطن آنان حساب مىشود؟
o محل تحصیل مستمر، در حكم وطن است و نماز و روزه در آن كامل است.
- به چه كسى دائم السفر گویند؟ آیا كسى كه راننده در شهر است و گاهى اوقات براى اینكه مرسولهاى را جا به جا كند از شهر خارج مىشود حكم روزه این شخص چگونه است؟
o دائم السفر كسى است كه براى مدتى (مثلا 3 الى 4 ماه) حداقل هفتهاى سه روز در خارج از مسافت شرعى رفت و آمد داشته باشد، یا یك ماه هر روز بیشتر از مسافت شرعى رفت و آمد نماید.
- وطن پدر وطن شخص محسوب مىشود؟
o وطن پدر وطن فرزند محسوب نمىشود مگر اینكه در آنجا براى مدت طولانى مثل یك سال سكونت مستمر داشته باشد.
- اماله كردن یكى از مبطلات روزه مىباشد، اماله كردن به چه معنى است و در اصطلاح به چه عملى گفته مىشود؟
o براى درمان بعضى از بیماریها مایعاتى را از طریق معقد وارد بدن مىكنند و آن را اماله یا تنقیه مىنامند.
- در صورتى كه یك دختر 10 ساله روزه نگیرد آیا كفّاره دارد؟
o اگر توانائى روزه گرفتن نداشت كفّارهاى ندارد.
آیت اللّه العظمى بهجت (3)
- كسى كه نمىداند روزه قضا دارد یا نه اگر روزه بگیرد، به نیت اینكه اگر قضا دارد قضاى واجب وگرنه مستحب باشد، آیا اینگونه نیت كردن صحیح است؟
o بله، صحیح است.
- كسى كه غیر ماه رمضان قصد روزه كرده و بعد منصرف شده؛ ولى چیزى نخورده است. آیا مىتواند دوباره قبل از ظهر نیت روزه قضاى ماه رمضان یا استیجارى كند؟
o مانعى ندارد.
- اگر بین نماز، در دهان روزهدار اخلاط سر و سینه جمع شود، به صورتى كه اگر فرو دهد، روزهاش باطل مىشود و اگر بخواهد بریزد، باید نماز را قطع كند. وظیفهاش چیست؟
o اگر گرفتن آن به دستمال و مانند آن ممكن نباشد، قطع نماز براى ضرورت و عذر جایز است.
- آیا اگر با قرص جلوى عادت گرفته شود، براى روزه اشكال دارد؟
o خیر.
- اگر كسى عادت وقتیه و عددیه داشته و طبق عادت قبلى پاك شده و پس از غسل روزههایش را گرفته است؛ ولى پس از یكى دو روز دوباره لكههایى را مشاهده نموده است، آیا این لكهها حكم حیض را داشته و روزههاى دو روز قبل را نیز باید دوباره قضا كند یا حكم استحاضه دارد و مىتواند بقیه روزها را نیز روزه بگیرد؟
o اگر آن لكهها در قبل از ده روز كامل باشد، حكم حیض را دارد و روزههاى آن دو روز را هم باید دوباره قضا كند.
- آیا روزهدار مىتواند عمداً یا سهواً روایتى را كه منسوب به یكى از اهل بیت است از قول امام دیگر یا از قول پیامبر گرامى اسلامصلىاللهعلیهوآله نقل كند؟
o مانعى ندارد.
- آیا در ماه رمضان مىتوان با گذاشتن كلاه یا عینك شنا مانع رسیدن آب به بخشى از سر شد و زیر آب شنا كرد؟
o بنابر اظهر روزه را باطل نمىكند.
- آیا شستشوى معده از طریق سُند معده، باعث باطل شدن روزه بیمار مىشود؟ (شستشوى معده با مایعات از طریق سُند انجام مىگیرد و دوباره، مایع وارد شده از طریق سند به بیرون كشیده مىشود.)
o باطل كننده است.
آیة اللّه العظمى سیستانى (4)
- حكم سفر دانشجویان و سربازان كه فاصله محل تحصیل آنها تا خانه بیشتر از مسافت شرعى است چیست؟
o چنانچه این مسافرت بطور متوسط در ماه حداقل ده روز باشد و این برنامه براى شش ماه ادامه پیدا كند، نماز و روزه در همه سفرها تمام است.
- اگر شخصى جنب باشد و نماز و روزه انجام دهد؛ ولى نداند كه جنب است و بعد از چند مدت متوجه شود و بداند كه جنب بوده تكلیف چه مىباشد؟
o روزههاى وى صحیح است و نمازهایى كه قبلاً بجا آورده است قضا كند.
- براى من كه مقلد شما هستم وقتى حلول ماه در عراق براى شما رؤیت مىشود و به اثبات مىرسد، براى من هم كه ساكن تهران هستم حلول ماه قابل قبول است؟
o بلى چنین است زیرا كه فرق دو افق، ده دقیقه یا كمتر است.
- با توجه به یكسان نبودن تاریخ شبهاى قدر در ایران و كشورهاى دیگر، آیا شب واقعى در ایران است یا در آن كشورها؟ و آیا براى هر سرزمین یك شب قدر جداگانه وجود دارد یا خیر؟
o هر یك عمل به تكلیف خود مىكند.
- زنى كه به علت زایمان نتواند روزه بگیرد، چه مقدار باید كفّاره بدهد؟
o فقط قضاء مىكند.
آیة اللّه العظمى فاضل لنكرانىرحمه الله (5)
- شخصى در ماه رمضان یك ربع به اذان صبح بیدار شده و جنب است و این مدت براى خوردن سحرى و غسل كفایت نمىكند، وظیفه او چیست؟
o اگر مىتواند بدون سحرى روزه بگیرد، غسل كند. ولى اگر بدون سحرى نمىتواند روزه بگیرد و خوف ضرر دارد، سحرى بخورد و قبل از اذان تیمم كند.
- شخصى در ماه مبارك رمضان به خارج از كشور مسافرت مىكند، آیا این مسافر باید با اذان ایران افطار كند یا به اذان محل ورود؟ نماز وى چگونه است؟
o طبق اذان محل ورود باید افطار كند و نماز بخواند.
- شخص معتبرى تلفن مىكند كه فردا عید فطر است، آیا قبول مىشود؟
o اگر موجب اطمینان بشود، ترتیب اثر داده شود.
پی‌نوشــــــــــــت‌ها:
1) سایت مقام معظم رهبرى، بخش استفتائات جدید.
2) سایت آیة اللّه العظمى مكارم شیرازى، بخش استفتائات.
3) سایت آیة اللّه العظمى بهجت، بخش استفتائات.
4) سایت آیة اللّه العظمى سیستانى، بخش سؤال و جوابها.
5) سایت آیة اللّه العظمى فاضل لنكرانى، بخش استفتائات.