سپیده سخن:
حضرت زهرا علیها السلام هم به لحاظ نسب و خانواده و هم به جهت رفتار و منش شخصی و اوصاف فردی در اوج قله عظمت و بزرگی قرار دارد.
او در عظمت و بزرگی نسب خانوادگی شهره جهان است؛ زیرا پدری چون حضرت محمد صلی الله علیه و آله - اولین فرد جهان هستی در كمال و فضائل - و مادری چون خدیجه كبری علیها السلام - یكی از زنهای كامله جهان هستی و دومین مسلمان، و فداكارترین فرد در راه اسلام - و همسری چون امیرمؤمنان علی علیه السلام - كه به منزله جان پیامبر صلی الله علیه و آله و برترین انسان بعد از پیامبر صلی الله علیه و آله می‌باشد - و فرزندانی چون حسنین علیهما السلام و زینبین علیهما السلام دارد. اگر محصول تربیت زهرا علیه السلام فقط زینب علیها السلام بود، در افتخار و عظمت حضرت زهرا علیها السلام كفایت می‌كرد. راستی كجا می‌توان خانواده‌ای یافت كه مانند خانواده زهرا علیها السلام پدر معصوم، همسر معصوم، فرزندان ذكور معصوم و خود خانم نیز معصومه باشند و كجا می‌توان خانه‌ای یافت كه چنین انسانهای بزرگی در آن جمع شوند، جز خانه گلی فاطمه.
و او در اوج فضایل قرار دارد به حدی كه شناخت او جز برای معدودی از انسانها غیرممكن است.
امام صادق علیه السلام فرمود: «وهی الصدیقة الكبری وعلی معرفتها دارت القرون الاولی.» ؛ او صدیقه كبری است كه بر محور شناخت او قرنهای گذشته دور زده است.» (1)
شاعر عرب به همین نكته اشاره كرده و می‌گوید:
وحبها من الصفات العالیة علیه دارت القرون الخالیة
«دوستی او از صفات ارزنده است، و قرنهای گذشته بر محور او چرخیده است.»
چگونه می‌توان او را شناخت، در حالی كه خدای متعال به پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله فرموده است: «یا احمد لولاك لما خلقت الافلاك ولولا علی لما خلقتك ولولا فاطمة لما خلقتكما؛ (2) ای پیامبر! اگر تو نبودی هستی را نمی‌آفریدم، و اگر علی علیه السلام نبود تو را خلق نمی‌كردم، و اگر فاطمه نبود شما دو نفر را به وجود نمی‌آوردم.»
و پیامبر گرامی اسلام درباره او فرمود: «ولو كان الحسن شخصا لكان فاطمة بل هی اعظم؛ ان فاطمة ابنتی خیر اهل الارض عنصرا وشرفا وكرما؛ (3)
اگر [خوبیها و] زیبائیها به صورت انسانی درآید، او فاطمه خواهد بود، بلكه او برتر [از آن] است؛ براستی كه دخترم فاطمه برترین انسان روی زمین از نظر عنصر و ذات، و از نظر شرافت وبزرگواری است.»
و چگونه می‌توان به فضائل و خوبیهای او پی برد و حال آنكه قطب عالم امكان، مهدی صاحب الزمان؛ آنكه همه خوبیها در او جمع شده است، فاطمه علیها السلام را الگو و مقتدای خویش می‌داند، آنجا كه می‌فرماید: «وفی ابنة رسول الله لی اسوة حسنة، وسیردی الجاهل رداءة عمله وسیعلم الكافر لمن عقبی الدار؛ (4) دختر رسول خدا صلی الله علیه و آله زیباترین الگو برای من است، و به زودی نادان پستی عمل خویش را خواهد دید و كافران در می‌یابند كه پایان كار به نفع چه كسی می‌باشد.»
فاطمه لیلة القدر ناشناخته است. امام صادق علیه السلام فرمود: ««انا انزلناه فی لیلة القدر» الیلة: فاطمة والقدر: الله، فمن عرف فاطمة حق معرفتها فقد ادرك لیلة القدر، و... سمیت «فاطمة.» لان الخلق فطموا عن معرفتها؛ (5) [اینكه خداوند می‌فرماید:] ما قرآن را در شب قدر نازل كردیم، [مراد از] شب، فاطمه و مراد از قدر، خداوند است. در نتیجه هر كسی فاطمه را آنچنان كه باید بشناسد، به حقیقت شب قدر را درك نموده است، و.. و اینكه فاطمه، فاطمه نامیده شده است برای این است كه مخلوق از [كنه] معرفت او عاجز است.»
فضائل زهرا علیها السلام آنچنان كه باید و شاید قابل درك نبوده و البته قابل انكار نیز نمی‌باشد.
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله فرمود: «الویل، ثم الویل، الویل لمن شك فی فضل فاطمة؛ وای [و عذاب باد،] سپس وای، وای بر كسی كه در فضیلت زهرا علیها السلام شك روا دارد.»
زهرا علیها السلام در كلام محققین اهل سنت
1. ابن صباغ مالكی: «در افتخار فاطمه همین بس كه دختر پیامبر صلی الله علیه و آله خیرالبشر است، فاطمه‌ای كه ولادتش پاك، و سیده است به اتفاق همه مسلمین.» (6)
2. محمد بن طلحه شافعی: «دقت كن در آیه مباهله (7) و ترتیب و عبارات آن، و اشاراتی كه به علو مقام فاطمه دارد، و چگونه او وسط قرار گرفته است، (چنانكه در حال رفتن بین پیامبر صلی الله علیه و آله و علی علیه السلام بود) تا مقام و منزلت او بیشتر روشن گردد.» (8)
3. عباس محمود، العقاد المصری: «در هر دینی یك چهره از زن كامله وجود دارد كه همه او راتقدیس می‌كنند. و گویا او نشانه خداوند بین مردان و زنان است، در مسیحیت چهره مریم پاكدامن، و در اسلام لاجرم آن چهره كامله فاطمه بتول می‌باشد. (9) .»
4. دكتر علی ابراهیم حسن: «در زندگی فاطمه انواع عظمتها را می‌بینیم كه این عظمتها را همچون بلقیس و... از راه داشتن قصر و ثروت و زیبائی ظاهری به دست نیاورده است. و همچون عایشه، شهرت خویش را از راه رهبری جنگجویان (در جنگ جمل) ورویارویی با مردان به چنگ نیاورده، بلكه از راه حكمت و بزرگی شخصی خود، عالم را از حكمت و عظمت پر نموده است، حكمتی كه مرجعش كتب فلاسفه و علماء نیست. بزرگی كه ریشه‌اش پادشاهی و ثروت نیست بلكه از درون جانش و كمالات نفسش ریشه می‌گیرد. (10) .»
آری او شخصیتی است كه هر قدر فهم بشر در شناخت حقیقتش بیشتر فرو رود، با مسائل حل نشده و رازهای ناگشوده بیشتری روبرو می‌شود، و سرانجام عاجزانه باید بگویند كه اندیشه‌ها از درك فضائل زهرا عاجزند.
فضائل حضرت زهرا علیها السلام
در این نوشتار به بعضی از فضائل حضرت زهرا علیها السلام اشاره می‌شود:
1. ولادت زهرا علیها السلام
بعد از چهل شبانه روز عبادت و كناره گیری رسول خدا صلی الله علیه و آله از خدیجه كبری، فرشته خدا غذایی از بهشت برای آن حضرت آورد، بعد از افطار با آن غذای بهشتی و روحانی، جبرئیل عرض كرد:ای رسول خدا! امشب از نماز مستحبی درگذر و به سوی خانه خدیجه بشتاب! زیرا خداوند اراده نموده كه از صلب تو فرزند پاكیزه‌ای بیافریند. بدنبال این فرمان، نور فاطمه علیها السلام از صلب پدر به رحم مادر انتقال یافت (11) .
بعد از مدتی جبرئیل به پیامبر صلی الله علیه و آله این گونه بشارت داد: «ای رسول خدا! بچه‌ای كه در رحم خدیجه علیها السلام می‌باشد، دختر ارجمندی است كه نسل تو از وی بوجود خواهد آمد، او مادر امامان و پیشوایان دین است كه بعد از انقطاع وحی جانشین تو خواهند شد. (12) .»
بعد از اتمام دوران بارداری خدیجه، فرشتگان خدا و حوریان بهشتی و زنان آسمانی به یاری خدیجه شتافتند و بدین گونه، فاطمه عزیز، یعنی اختر فروزان آسمان نبوت پا به عرصه گیتی نهاد، و به نور تابناك خود، شرق و غرب عالم را روشن ساخت (13) .
از سخنان پیش گفته، فضیلت حضرت زهرا علیها السلام در اصل انعقاد نطفه، دوران جنینی، و پا گذاشتن به عرصه گیتی به خوبی آشكار است.
2. نور فاطمه علیها السلام
پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله فرمود: «خلق نور فاطمة علیها السلام قبل ان تخلق الارض والسماء فقال بعض الناس: یا نبی الله! فلیست هی انسیة؟! فقال: فاطمة حوراء انسیة؛ (14) نور فاطمه قبل از خلقت زمین و آسمان آفریده شد، بعضی از مردم عرض كردند:ای پیامبر خدا! پس زهرا از آدمیان نیست؟ فرمود: فاطمه حوریه بشری است.»
پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله در جای دیگر فرمود: «لما خلق الله الجنة خلقها من نور وجهه، ثم اخذ ذالك النور فقذفه فاصابنی ثلث النور، واصاب فاطمة ثلث النور، واصاب علیا واهل بیته ثلث النور؛ فمن اصابه من ذلك النور اهتدی الی ولایة محمد، ومن لم یصبه من ذلك النور ضل عن ولایة آل محمد صلی الله علیه و آله؛ خداوند بهشت را از نور وجود خود آفرید، سپس آن را برگرفته و رها كرد. پس یك سوم آن به من [پیامبر صلی الله علیه و آله] و یك سوم آن به فاطمه، و ثلث باقیمانده به علی علیه السلام و اهلبیت او اصابت كرد. پس هر كس كه از آن نور به او برسد، به ولایت آل محمد صلی الله علیه و آله رهنمون می‌شود، و هر كس از آن نور به او نرسد از ولایت آل محمد صلی الله علیه و آله گمراه [و به بیراهه خواهد رفت] .» (15)
3. نام زهرا علیها السلام
یونس می‌گوید، امام صادق علیه السلام فرمود: «لفاطمة علیها السلام تسعة اسماء عند الله عزوجل: فاطمة، والصدیقة، والمباركة، والطاهرة، والزكیة، والراضیة، والمرضیة والمحدثة والزهراء ثم قال علیه السلام اتدری‌ای شی ء تفسیر فاطمة؟ قلت اخبرنی یا سیدی، قال: فطمت من الشر؛ (16)
برای فاطمه نزد خدای بلند مرتبه نه اسم است: فاطمه، صدیقه، مباركه، طاهره، زكیه، راضیه، مرضیه، محدثه و زهرا.
آنگاه فرمود: معنی و تفسیر فاطمه را می‌دانی؟ گفتم: آقای من شما بفرمائید. فرمود: فاطمه را از آن جهت فاطمه گویند كه از شر بدور است.»
همچنین برای وجه تسمیه فاطمه علیها السلام وجوه دیگری نقل شده است كه عبارتند از:
1. فاطمه از اسم خداوند یعنی فاطر گرفته شده است (17) .
2. چون دوستان و شیعیان او از آتش جهنم در امان اند. (18)
3. چون از عادت ماهانه بریده و منقطع بوده است. (19)
4. عبادت فاطمه علیها السلام
امام صادق علیه السلام فرمود: «كانت اذا قامت فی محرابها زهر نورها لاهل السماء كما یزهر الكواكب لاهل الارض؛ (20) هرگاه فاطمه علیها السلام در محراب عبادتش می‌ایستاد، نور او برای اهل آسمان می‌درخشید؛ آنگونه كه ستارگان برای اهل زمین می‌درخشند.»
امام حسن علیه السلام فرمود:
«ما كان فی الدنیا اعبد من فاطمة علیها السلام حتی تورم قدماها؛ (21) عابدتر از فاطمه در دنیا نبود، [آنقدر عبادت كرد] كه پاهای [مباركش] ورم كرد.»
5. اخلاص فاطمه علیها السلام
از حسین بن روح سؤال شد: پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله چند دختر داشت؟ گفت: چهار دختر. سؤال شد: كدامیك برتر بود؟ گفت: فاطمه؛ به خاطر اینكه وارث [علم] نبی بود و نسل پیامبر صلی الله علیه و آله از طریق او انتشار یافت. و خداوند این دو خصلت را به خاطر اخلاص او عنایت فرمود. (22)
سوره هل اتی هم كه پاداش اخلاص و عطای اهل بیت است، بر اوج اخلاص فاطمه علیها السلام به عنوان یكی از اهلبیت علیهم السلام دلالت دارد.
6. ذكر و تسبیح فاطمه علیها السلام
از علی علیه السلام نقل شده است كه: یكی از پادشاهان عجم برده‌ای به پیامبر هدیه نمود، من به فاطمه گفتم نزد رسول خدا برو و خدمتگزاری برای خود درخواست كن، زهرا نزد رسول خدا رفته و این موضوع را با ایشان در میان گذارد، پیامبر علیه السلام فرمودند: فاطمه جان! چیزی به تو دهم كه برایت از خادم و آنچه در دنیاست بهتر باشد؛ بعد از نماز، 34 بار الله اكبر، و 33 مرتبه الحمد لله و 33 بار سبحان الله بگو.
آنگاه این اذكار سه گانه را با «لا اله الا الله.» پایان بخش، و این برای تو از آنچه خواسته‌ای و ازدنیا و آنچه در دنیاست بهتر خواهد بود. (23)
فاطمه زهرا علیها السلام مقید بود كه این تسبیحات را بعد از هر نماز بگوید و به همین علت تسبیحات فاطمه زهرا علیها السلام نامیده شده است.
فضیلت تسبیحات فاطمه علیها السلام
در فضیلت تسبیحات حضرت زهرا علیها السلام امام صادق علیه السلام فرمود: «من سبح تسبیح فاطمة الزهراء علیها السلام قبل ان یثنی رجلیه من صلاة الفریضة غفر الله له؛ (24) هر كس تسبیح فاطمه را قبل از آنكه از حالت نماز فارغ شود بگوید؛ خداوند او را می‌آمرزد.»
و همچنین امام صادق علیه السلام بارها می‌فرمودند: «تسبیح فاطمة علیها السلام فی كل یوم فی دبر كل صلاة احب الی من الف ركعة فی كل یوم؛ (25) تسبیح فاطمه زهرا علیها السلام درهر روز بعد از هر نماز نزد من محبوب‌تر از هزار ركعت نماز در هر روز است.»
و نیز فرمودند: «تسبیح فاطمة الزهراء علیها السلام من الذكر الكثیر الذی قال الله عزوجل «واذكروا الله ذكرا كثیرا»؛ (26) تسبیح فاطمه زهرا علیها السلام مصداق ذكر كثیری است كه خداوند فرمود: خدا را یاد كنید، یاد كردنی بسیار.»
7. علم فاطمه علیها السلام
علم انسانهای معمولی اكتسابی است ولی علم انبیاء و اولیاء الهی لدنی و الهی است، علم فاطمه زهرا علیها السلام هم لدنی بود. سلمان گوید: عمار به من گفت: از امر تعجب آوری برای تو خبر دهم! گفتم بگو، عمار گفت: (روزی) همراه با علی علیه السلام بر فاطمه زهرا علیها السلام وارد شدیم. هنگامی كه نگاه زهرا علیها السلام به علی علیه السلام افتاد، فرمود، نزدیك بیا تا حدیث گذشته، حال و آینده راتا روز قیامت، برایت بگویم. دیدم امیرالمؤمنین علیه السلام به حالت قهقری (و به عقب) برگشت و نزد پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله مشرف شد، حضرت فرمود:ای اباالحسن نزدیك بیا. علی علیه السلام نزدیك پیامبر صلی الله علیه و آله نشست، بعد از اینكه آرام گرفت، پیامبر اسلام فرمود: من خبر دهم یا خود خبر می‌دهی؟! عرض كرد: خبر دادن از شما زیباتر است. آنگاه حضرت جریانی كه بر علی گذشته بود را شرح داد، علی علیه السلام عرض كرد آیا نور فاطمه از نور ما می‌باشد؟ حضرت فرمود: مگر نمی‌دانی؟ آنگاه علی علیه السلام سجده شكر انجام داد.
8. فاطمه علیها السلام محدثه بود
دانشمندان شیعه و سنی بالاتفاق قائل به وجود محدث در اسلام می‌باشند و معتقدند كه بعد از پیامبر اسلام یقینا بشر محدث وجود داشته است، منتهی در مصداق اختلاف است. در تعریف محدث می‌گویند: «المحدث یسمع الصوت ولا یری شیئا؛ (27) محدث صدای فرشته را می‌شنود ولی چیزی را نمی‌بیند.»
امام صادق علیه السلام فرمود: «فاطمة بنت رسول الله كانت محدثة ولم تكن نبیة انما سمیت فاطمة محدثة لان الملائكة كانت تهبط من السماء فتنادیها كما تنادی مریم بنت عمران...؛ (28) فاطمه دختر رسول خدا محدثه بود نه پیامبر. فاطمه را از این جهت محدثه نامیده اند كه فرشتگان از آسمان بر او نازل می‌شدند و با او همانند مریم دختر عمران گفتگو داشتند.»
حضرت صادق علیه السلام سخن خود را چنین ادامه می‌دهند: شبی حضرت صدیقه علیها السلام به فرشتگان هم صحبت خویش فرمود: آیا آن زن كه بر جمیع زنان عالم برتری دارد، مریم دختر عمران نیست؟ جواب دادند: نه؛ زیرا مریم فقط سیده زنان عالم در زمان خودش بود، ولی خدای متعال تو را سیده زنهای عالم خودت، و هم عالم زمان مریم و اولین و آخرین قرار داده است (یعنی تو را بانوی بانوان جهان قرار داد) .»
و باز فرمود: «فاطمه بعد از رحلت پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله 75 روز بیشتر زنده نماند، و غم جانسوز داغ پدر قلب او را لبریز كرده بود، به این جهت جبرئیل پی در پی به حضورش می‌رسید، و او را در عزای پدر تسلیت می‌گفت.» (29) جبرئیل گاه از مقام و منزلت پدر بزرگوارش وگاه از حوادثی كه بعد از رحلت او بر ذریه‌اش وارد می‌گردد، خبر می‌داد. امیرالمؤمنین علیه السلام نیز آنچه جبرئیل گزارش می‌داد، می‌نوشت. مجموعه این سخنان به مصحف فاطمه معروف شده است.
در زیارتنامه حضرت فاطمه علیها السلام هم می‌خوانیم: «السلام علیك ایتها المحدثة العلیمة.» (30)
9. عطای فاطمه علیها السلام
بهترین و برترین انفاق آن است كه از محبوبترین چیز انفاق شود و انفاقهای فاطمه علیها السلام چنین بود، كه به دو نمونه اشاره می‌شود.
الف) گلوبند پربركت
جابر بن عبدالله انصاری می‌گوید: روزی نماز عصر را با پیغمبر صلی الله علیه و آله خواندیم، ناگاه پیرمردی خدمت رسول خدا رسید كه لباس كهنه‌ای پوشیده بود، و از شدت پیری و ناتوانی نمی‌توانست بر جای خودش قرار گیرد. عرض كرد یا رسول الله! گرسنه‌ام سیرم كن؛ برهنه‌ام لباسی به من عطا كن؛ تهیدستم چیزی به من بده. رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: من كه اكنون چیزی ندارم ولی تو را به جایی راهنمایی می‌كنم، شاید حاجتت برآورده شود. سپس به بلال فرمود: پیرمرد ناتوان را به خانه فاطمه هدایت كن. او بعد از ورود به خانه زهرا علیها السلام سلام كرد، حضرت جوابش را داد و فرمود: كیستی؟ خود را معرفی نمود... فاطمه گلوبندی را كه پسر عمویش به وی اهداء نموده بود، به او داد و فرمود: به فروش رسان و زندگی خودت را بدان اصلاح كن.
پیرمرد برگشت و جریان را خدمت پیغمبر عرض كرد. آن حضرت گریست و فرمود: گردنبند را به فروش رسان تا خدا به بركت عطای دخترم برای تو گشایشی فراهم سازد... پیرمرد بعد از فروختن گردنبند، به پیامبر صلی الله علیه و آله عرض كرد: به بركت عطای فاطمه علیها السلام بی نیاز شدم (31) .
ب) پیراهن شب عروسی
صفوری شافعی از ابن جوزی نقل می‌كند كه رسول خدا صلی الله علیه و آله در شب عروسی فاطمه علیها السلام برای او پیراهن تازه‌ای آماده كردند. جامه‌ای كهنه و وصله دار نیز در نزد ایشان بود. سائلی در زد و گفت: از خانه رسول خدا صلی الله علیه و آله جامه‌ای كهنه می‌خواهم. فاطمه می‌خواست جامه كهنه را بدهد، ولی سخن خدا به یادش آمد كه می‌فرماید: «لن تنالوا البر حتی تنفقوا مما تحبون.» ؛ «به نیكویی نخواهید رسید مگر اینكه از آنچه دوست دارید انفاق كنید.»
پس جامه نو را به وی داد. وقتی كه هنگام زفاف حضرت شد، جبرئیل به محضر رسول خدا صلی الله علیه و آله آمد و عرض كرد: یا رسول الله! پروردگارت سلام می‌رساند، و مرا نیز فرمان داده كه به فاطمه علیها السلام سلام برسانم و برای فاطمه علیها السلام توسط من جامه‌ای از دیبای سبز از جامه‌های بهشتی فرستاده است.
10. همسرداری فاطمه علیها السلام
در حدیثی می‌خوانیم كه پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله از علی علیه السلام پرسید: «كیف وجدت اهلك؟ قال: نعم العون علی طاعة الله وسال فاطمة، فقالت: خیر بعل؛ (32) فاطمه، همسرت را چگونه یافتی؟ گفت: بهترین یار بر اطاعت [و بندگی] خداوند، و از فاطمه سؤال كرد: گفت: او بهترین شوهر است.»
فاطمه در یك موقعیتی بسیار حساس و بحرانی در خانه علی زندگی می‌كرد، سپاه اسلام همیشه در حال آماده باش بود. در هر سال، چندین جنگ واقع می‌شد و علی علیه السلام در تمام یا اكثر آن جنگها شركت داشت. هرگاه با پیكر خسته و كوفته به خانه باز می‌گشت، از مهربانیها و دلگرمیها و نوازشهای همسر عزیزش كاملا برخوردار می‌شد؛ زخمهای تنش را پانسمان می‌كرد، لباسهای خون آلود جنگ را می‌شست (33) ، فداكاریها و شجاعتهایش را می‌ستود، و بدین وسیله دلش را گرم و برای جنگ آینده آماده‌اش می‌نمود.
حضرت علی علیه السلام می‌فرماید: «ولقد كنت انظر الیها فتنكشف عنی الهموم والاحزان؛ (34) به راستی همیشه این گونه بود كه به او نگاه می‌كردم و تمام غمها و غصه هایم بر طرف می‌شد.»
فاطمه علیها السلام هرگز بدون اجازه علی علیه السلام از خانه خارج نشد و هیچ گاه او را غضبناك نكرد. او در ساعات وداع خویش به علی علیه السلام گفت: «یا ابن عم ما عهدتنی كاذبة ولا خائنة ولا خالفتك منذ عاشرتنی. فقال علیه السلام: معاذ الله انت اعلم بالله وابر واتقی واشد خوفا من الله ان اوبخك مخالفتی؛ (35) پسر عمو! هرگز مرا دروغگو و خائن نیافتی، از روزی كه با من معاشرت كردی، با دستورات تو مخالفت نكردم. علی علیه السلام فرمود: [ای دختر پیامبر!] معاذ الله [كه تو در خانه من بدرفتاری نموده باشی، زیرا] مراتب خداشناسی و نیكوكاری و پرهیز كاری و بزرگی و خداترسی تو به حدی است كه جای ایراد و خرده گیری در مورد مخالفت با من نیست.»
11. شفاعت فاطمه علیها السلام
حسن ختام فضائل حضرت را مقام شفاعت حضرت قرار می‌دهیم.
1. پیامبر اسلام خطاب به امام حسن و امام حسین علیهما السلام فرمود: «انتما الامامان ولامكما الشفاعة؛ (36) شما دو نفر (حسنین) امام هستید، و برای مادر شما شفاعت است.»
2. پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله فرمود: وقتی روز قیامت شود، از باطن عرش ندا می‌رسد:ای اهل قیامت! چشمهای خویش را پایین افكنید تا اینكه فاطمه دختر محمد با پیراهن خضاب شده به خون حسین عبور كند، در آن عرصه حضرت فاطمه پایه عرش را گرفته و عرضه می‌دارد: پروردگارا! تو جبار عادلی، بین من و كسانی كه فرزندان مرا كشتند قضاوت فرما. رسول اكرم صلی الله علیه و آله فرمودند: به حق خدای كعبه سوگند كه پروردگارم به سنت من حكم خواهد فرمود.
آنگاه زهرا علیها السلام عرضه می‌دارد: «اللهم اشفعنی فیمن بكی علی مصیبته؛ پروردگارا به من اجازه شفاعت كسانی را بفرما كه در مصیبت حسینم گریه كرده اند» و خدای تعالی اذن شفاعت آنان را به ایشان عنایت می‌فرماید.» (37)
3. جابر بن عبدالله انصاری می‌گوید: به حضرت باقر علیه السلام عرض كردم: فدایت شوم، یا بن رسول الله! برای من حدیثی در فضیلت جده ات فاطمه زهرا علیها السلام بفرمایید تا هنگامی كه آن را برای شیعیان بیان می‌كنم خوشحال گردند. امام باقر علیه السلام فرمود: پدرم و او از جدم، از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل می‌فرمود كه: در روز قیامت برای انبیاء و رسل منبرهایی از نور برپا می‌شود و منبر من در روز قیامت از همه بلندتر است. آنگاه خداوند می‌فرماید: خطبه بخوان، پس خطبه‌ای
بخوانم كه احدی از انبیاء و رسل مانند آن را نشنیده است. پس برای اوصیاء نیز منبرهایی از نور برافراشته می‌شود و در میان آنها منبری برای وصی من علی بن ابی طالب نصب می‌گردد كه از همه بلندتر است؛ آنگاه خداوند به علی علیه السلام می‌فرماید خطبه بخوان، پس خطبه‌ای می‌خواند كه احدی از اوصیاء مانند آن نشنیده است.
آنگاه برای فرزندان انبیاء و رسل منبرهایی از نور نصب می‌گردد، پس برای دو فرزند و نوه و دو ریحانه ایام حیاتم (حسنین علیهما السلام) منبری برپا می‌شود و به آنان گفته می‌شود خطبه بخوانید و آن دو خطبه‌هایی می‌خوانند كه هیچ یك از فرزندان انبیاء و رسل مانند آن را نشنیده اند.
آنگاه منادی كه جبرئیل است ندا می‌دهد: فاطمه دختر محمد صلی الله علیه و آله كجاست؟ آنگاه فاطمه علیها السلام برمی خیزد، [تا اینكه فرمود:] خدای تعالی می‌فرماید:ای اهل محشر كرامت و بزرگواری از آن كیست؟ محمد و علی و حسنین علیهم السلام عرض می‌كنند: برای خدای واحد قهار. آنگاه خداوند می‌فرماید:ای اهل محشر! من امروز كرامت وبزرگی را برای محمد و علی و فاطمه و حسنین علیهم السلام قرار دادم.
ای اهل محشر! سرها را پایین افكنده و چشمها را ببندید، این فاطمه است كه به سوی بهشت می‌رود. آنگاه جبرئیل شتر بهشتی می‌آورد، در حالی كه دو طرفش را دیباج آویزان كرده اند، و مهار آن از لؤلؤ تازه است. حضرت بر آن سوار می‌شوند و خدای متعال صدهزار فرشته را در طرف راست و صدهزار فرشته در سمت چپ وی می‌فرستد، و صدهزار فرشته را مامور می‌فرماید تا حضرت فاطمه علیها السلام را بر روی بالهای خود سوار كنند تاایشان را به در بهشت برسانند. وقتی كه به در بهشت می‌رسند، حضرتش می‌ایستد، خدای متعال می‌فرماید:ای دخت حبیب من چرا توقف كردی و حال آنكه من تو را امر كرده بودم به بهشت من درآیی؟ حضرت صدیقه علیها السلام عرض می‌كند: پروردگارا دوست می‌دارم كه ارزش و قدر و قیمت من در مثل چنین روزی شناخته شود.
خداوند می‌فرماید: «یا بنت حبیبی! ارجعی فانظری من كان فی قلبه حب لك او لاحد من ذریتك خذی بیده فادخلیه الجنة!؛ای دختر حبیب من! برگرد و بنگر هر كه در قلبش محبت تو و یا محبت یكی از فرزندان تو باشد، دستش را بگیر و او را داخل بهشت نما.»
آنگاه حضرت باقر علیه السلام فرمود: والله‌ای جابر! در آن روز حضرت زهرا علیها السلام شیعیان و دوستانش را بر می‌گزیند و انتخاب می‌كند؛ همان گونه كه پرنده دانه نیكو را از دانه بد جدا می‌كند. وقتی كه شیعیان سیده زنان دو عالم به آن بزرگوار نزدیك و بر در بهشت می‌آیند، خدای تعالی در قلب آنان چنین می‌افكند كه در آنجا بایستند. وقتی می‌ایستند خداوند می‌فرماید:ای دوستان من! توقف شما برای چیست و حال آنكه فاطمه دخت حبیب من شفاعت شما را نموده است؟ پاسخ دهند: پروردگارا ما دوست داریم كه در چنین روزی ارزش و منزلتمان شناخته شود. خداوند می‌فرماید:ای دوستان من! برگردید و ببینید چه كسی به خاطر آنكه شما فاطمه را دوست می‌داشتید، شما را دوست می‌داشت؟ چه كسی به شما به خاطر دوستی فاطمه زهرا علیها السلام غذا داد؟ چه كسی شما را به خاطر دوست داشتن فاطمه علیها السلام لباس پوشانید؟ چه كسی به شما بخاطر دوستی فاطمه علیها السلام شربتی نوشانید؟ چه كسی بخاطرفاطمه علیها السلام و دوستی فاطمه علیها السلام غیبت غیبت كننده‌ای را از شما رد كرد؟
پس دستش را بگیرید و او را وارد بهشت نمایید. (38)
پی نوشــــــــــــــــــــــت:
1) محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، (بیروت، داراحیاء التراث العربی) ، ج 43، ص 105.
2) علامه مرندی، ملتقی البحرین، ص 14؛ ر. ك: میرجهانی، الجنة العاصمه، ص 148؛ صالح بن عبدالوهاب العرندس، كشف اللآلی، به نقل از فاطمه زهرا علیها السلام، بهجة قلب المصطفی، رحمانی همدانی (تهران، نشر المرضیة، دوم، 1372) ص 9.
3) حموینی، فرائد السمطین، ج 2، ص 68.
4) بحارالانوار، (پیشین) ، ج 53، صص 179 - 180.
5) محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، (داراحیاء التراث العربی) ، ج 43، ص 65.
6) الفصول المهمة (بیروت) ، ص 143.
7) آل عمران/61.
8) مطالب السئول، چاپ ایران، ص 6 و 7.
9) توفیق ابواعلم، اهل البیت، ص 128.
10) علامه دخیل، فاطمة الزهراء علیها السلام، ص 171.
11) بحار (پیشین) ، ج 16، ص 78 و ر. ك: بانوی نمونه اسلام، ابراهیم امینی، ص 27.
12) دلائل الامامة، ص 8.
13) همان و ر. ك: بحارالانوار، (پیشین) ، ج 43، ص 2، و ج 16، ص 80.
14) عبدالله بحرانی، العوالم، (قم مدرسة المهدی) ، ج 6، ص 9.
15) بحارالانوار، (پیشین) ، ج 43، ص 44.
16) بحار (پیشین) ، ج 43، ص 10.
17) همان، ص 65.
18) همان، ص 16.
19) همان، ص 16.
20) همان، ص 12.
21) همان، ص 49.
22) همان، ص 37.
23) سید محمد كاظم قزوینی، فاطمة الزهراء از ولادت تا شهادت، ترجمه دكتر حسین فریدونی، نشر آفاق، چاپ سوم، 1365، ص 224.
24) كلینی، الكافی، ج 2، ص 342.
25) حسین طبرسی، مكارم الاخلاق، (بیروت، مؤسسة الاعلمی) ، ص 281.
26) وسائل الشیعه، حر عاملی، (داراحیاء التراث العربی) ، ج 4، ص 1022.
27) بحارالانوار، پیشین، ج 26، ص 75 - 76.
28) همان، ج 14، ص 206 و ج 43، ص 78.
29) اصول كافی، ج 1، ص 241 و بحارالانوار، ج 22، ص 546، و ج 26، ص 41.
30) بحار، ج 97، ص 195.
31) همان، ج 43، ص 56.
32) قاضی نورالله حسینی، احقاق الحق (طهران، مكتبة الاسلامیة) ، ج 10، ص 401؛ و ر. ك: صفوری شافعی، نزهة المجالس، ج 2، ص 226.
33) سیره ابن هشام، ج 3، ص 106، به نقل از ابراهیم امینی، بانوی نمونه اسلام، صص 78 - 79.
34) بحارالانوار، (پیشین) ، ج 43، ص 134، سطر سوم.
35) همان، ص 191، روایت 20.
36) كشف الغمة، ج 1، ص 506.
37) اسد الغابه، ج 5، ص 523؛ گنجی شافعی، كفایة الطالب، ص 212؛ ذهبی، میزان الاعتدال، ج 2، ص 18؛ همدانی، مودة القربی، 104.
38) بحارالانوار، (پیشین) ، ج 8، ص 51؛ تفسیر فرات بن ابراهیم كوفی، ص 113.