شب اول
در فضیلت شب اول ماه شوال، احادیث بسیاری وارد شده است كه این شب كمتر از شب قدر نیست و برای این شب مبارك وظایفی را بر شمرده‌اند كه از فیض آن‌ها نباید غافل بود: [1]
اعمال
1- غسل بعد از غروب آفتاب [2]
2- غسل در آخر شب [3]
3- احیا؛ امام زین العابدین علیه السلام این سب را احیا می‌داشتند و می‌فرمودند: «این شب كمتر از شب قدر نیست.» [4]
4- زیارت مرقد مطهر امام حسین علیه السلام [5]
5- دو ركعت نماز كه در ركعت اول بعد ازحمد، هزار مرتبه «قل هو الله احد» و در ركعت دوم بعد از حمد یك مرتبه خوانده شود و بعد از سلام نماز سر به سجده گذاشته و صد مرتبه بگوید «اتوب الی الله» [6]
6- خواندن دعای «یا دائم الفضل علی البریه» ده مرتبه [7]
7- جدا نمودن فطریه از اموال [8]
8- خواندن تعقیب مخصوص كه بعد از نمازهای مغرب، عشاء، صبح و نماز عید فطر خوانده می‌شود:
«الله اكبر الله اكبر لا اله الا الله و الله اكبر و لله الحمد، الحمدلله علی ما هدینا و له الشكر علی ما اولینا» [9]
9- بعد از نماز مغرب و نافله، دست‌ها را به سوی آسمان بلند كند و بگوید:«یا ذالمن و الطول، یا ذالجود یا مصطفی محمّد و ناصره صل علی محمّد وآل محمّد واغفر لی كل ذنب احصیته و هم عندك فی كتاب مبین.» [10]
روز اول
روز اول ماه شوال روز عید فطر و یكی از اعیاد بزرگ مسلمین است و مؤمنین برای دریافت جوائز معنوی به پاس روزه گرفتن در ماه مبارك رمضان مهیا می‌شوند.
اعمال
1- غسل [11]
2- پرداختن فطریه قبل از نماز عید [12]
3- افطار قبل از نماز عید فطر و بهتر است با تربت امام حسین علیه السلام باشد [13]
4- پوشیدن لباس تمیز و استفاده از بوی خوش [14]
5- رفتن به صحرا یا مساجد برای خواندن نماز عید فطر [15]
6- خواندن دعای ندبه [16]
7- زیارت امام حسین علیه السلام [17]
8- خواندن بعضی از دعاها كه در مفاتیح الجنان آمده است. [18]
روز دوم
روزه نگرفتن: در بعضی روایت ذكر شده است كه مؤمنین دو روز بعد از عید فطر را روزه نگیرند و در برخی احادیث سه روز آمده است و بعضی علما نیز روزة این دو روز را مكروه دانسته اند. [19]
روز چهارم
روزه گرفتن:از روز چهارم ماه شوّال تا شش روز، روزه گرفتن خوبست [20]
روز پنجم
در این روز در سال 36 هـ. ق حضرت علی علیه السلام برای مقابله با معاویه، آهنگ صفین كرد و «ابومسعود عقبة بن عامر انصاری» را در كوفه جانشین خویش قرار داد و با نود هزار نیرو از مسیر مدائن و انبار حركت كرد.
و در چنین روزی در سال 60 هـ ق «مسلم بن عقیل» سفیر امام حسین علیه السلام وارد كوفه شد و هیجده هزار نفر با ایشان بیعت كردند. حضرت مسلم پس از بیعت كوفیان در نامه‌ای از اباعبدالله علیه السلام دعوت كردند كه به كوفه بروند. [21]
روز پانزدهم
در این روز در سال سوم هجری غزوة «احد» واقع شد و حمزه سید الشهدا به دست «وحشی» شهید شد. [22]
روز بیست و پنجم
شهادت امام صادق علیه السلام در سال 148 هـ. ق در مدینه. [23] تربت پاك آن حضرت در بقیع واقع است.
روز سی‌ام
در این روز، خدای سبحان، قوم عاد و هود را هلاك كرد. [24]
- پاورقــــــــــــــــــــی
[1] - وقایع الایام، شیخ عباس قمی، ص 57.
[2] - مصباح المتهجد، ص 592.
[3] - همان، ص 595.
[4] - مصباح كفعمی، ص 646.
[5] - وسائل الشیعه، ج10، ص 371.
[6] - مفاتیح الجنان، ص 243، 244.
[7] - مصباح كفعمی، ص 647.
[8] - المراقبات، ص 171.
[9] - مصباح المتهجد، ص 592.
[10] - وقایع الایام، شیخ عباس قمی، ص 57.
[11] - عروة الوثقی، ج1، ص 460.
[12] - توضیح المسائل، مسئله 2029.
[13] - مصباح كفعمی، ص 652.
[14] - مصباح المتهجد، ص 597.
[15] - توضیح المسائل، مسئله 1516.
[16] - مفاتیح الجنان، ص246.
[17] - مصباح كفعم ی،ص 649.
[18] - مفاتیح الجنان، ص 245.
[19] - وسائل الشیعه، ج 7، ص 378.
[20] - عروة الوثقی، ج2، 242.
[21] - وقایع الایام، ص 69.
[22] - همان، ص 74.
[23] - تقویم عبادی، ص 99.
[24] - وقایع الایام، ص 82 به نقل از مصباح كفعمی.