توصیههای تبلیغی
تبلیغ دینی در فضای مجازی، اثر بسیار مطلوبی بر معنویت محیط اینترنت و کاربران آن میگذارد و زمینه رشد معنوی مخاطبان و نشر معارف دینی را فراهم می‌کند و مبلّغ به راحتی میتواند با کاربران زیادی در ارتباط بوده و به تعامل با آنها بپردازد؛ امّا در کنار فراهم شدن امکانات و شرایط ویژه برای نشر معارف دینی، فضای اینترنت یک سری آسیبهای خاص خود را دارد و ممکن است فعّالیت مبلّغان دینی را تحت الشعاع قرار دهد؛ از اینرو برای مصون ماندن از آسیبهای اعتقادی، اخلاقی و... لازم است مبلغان دینی نهایت دقت خویش را به کار گیرند تا تبلیغ آنها اثر گذاری لازم را داشته و به ضد تبلیغ تبدیل نشود. در ذیل برخی توصیههای کلی جهت مصون ماندن از خطرات احتمالی و افزایش تأثیرگذاری در تبلیغ ارائه میگردد:
توصیههای تبلیغی
توصیههایی که لازم است مبلّغان گرامی به آنها توجه داشته باشند، شامل محورهای امنیتی، اعتقادی، اخلاقی و تبلیغی است که در ذیل به آنها اشاره میشود.
الف. امنیتی:
موارد امنیتی که باید مبلّغ آنها را رعایت کند عبارتند از: افشا نکردن رمزهای کاربری، افشا نکردن اسرار شخصی و خانوادگی، در دسترس قرار ندادن شمارۀ تماس و پرهیز از ملاقات حضوری با مخاطبان، جهت مبتلا نشدن به عوارض آن.
ب. اعتقادی:
مبلّغ اینترنتی در نظر داشته باشد که جهت تقویت جنبههای اعتقادی مخاطبان، لازم است با پیگیریهای مستمر و پاسخگویی کامل و درست برای رسیدن آنان به جواب، و پرداختن به شبهات حل نشده و نشان دادن چهرۀ واقعی و زیبایی از دین، برای ترغیب بیشتر به معارف دینی، از بیدینی و کم رنگ شدن حساسیت آنها نسبت به مقدّسات و ارزشهای دینی، پیشگیری کند. و البته در صورت وجود شبهه و سؤال (برای خود مبلّغ)، به دنبال پاسخ مناسب آن باشد تا مجموعهای از شبهات بدون پاسخ، در ذهن او انباشته نگردد.
ج. اخلاقی:
مبلّغی که در کنار انجام تبلیغ سنّتی، جهت تبلیغ دینی در فضای اینترنت وارد میشود، برای اثرگذاری بهتر در مخاطبان، باید تبلیغ در اینترنت را یک نوع عبادت دانسته و قصد قربت نماید و از طریق شرکت در مجالس روضه، قرائت قرآن و ادعیه به صورت روزانه خود را از لحاظ معنوی بیمه کند.
لازمه ارتباط بهتر با مخاطبان، برخورد صحیح با آنها است و مبلّغ باید تنها به همان ارتباط مجازی بسنده کرده و از صمیمیت بیش از حدّ با مخاطب (به ویژه مخاطبین مؤنث) و در خواست add کردن مخاطب (اضافه کردن دوستان)، مگر در موارد ضروری، خودداری نماید و در صورتی که احساس می‌کند ارتباط بیشتر ممکن است به ایجاد علاقه منجر شود، ارتباط خود را با او قطع نماید و یا اگر احساس می‌کند تبلیغ در محیط خاص اینترنت، مثل چت و... یا به صورت کلی در سایبری فضاهای مجازی، او را گرفتار آسیبهایی می‌کند، آن فضا را ترک نماید.
د. تبلیغی:
در راستای انجام تبلیغات اینترنتی و انجام فعالیتهای مجازی، رعایت چند نکتۀ تبلیغی، لازم و ضروری است:
1. مبلّغ سعی کند سطح علمی خود را بالا برده و با مطالعه کافی و اطمینان از درستی مطالب، آنها را ارائه نماید و اگر تسلّط کافی بر مطلبی ندارد، عدم علم خود را در مورد آن موضوع اظهار کرده و مخاطب را به پاسخگویان متخصّص، ارجاع دهد.
2. پاسخهایی که میدهد باید با ادبیاتی روان، کوتاه و متناسب با فهم مخاطب و همراه با احترام به شخصیت او و به دور از هر گونه توهین حتی نسبت به مخالفان (خصوصاً در مورد پیروان ادیان و فرق) ارائه گردد.
3. از پاسخهای سست یا نامربوط و مطالبی که شبههناک بوده (به خصوص در مورد شبهات اعتقادی که بیان آن ایجاد شبهه می‌کند) و به نوعی ترویج اعتقادات معاندان و مخالفان است، پرهیز شود.
4. باید توجه داشته باشد که در رسالت تبلیغی خود به وظیفۀ امر به معروف و نهی از منکر پرداخته و از گناهی که در ذهن او - در ذهن خود - و مخاطب است، جلوگیری نماید؛ زیرا دیدن گناه دیگران، گاهی موجب بیاهمیت قلمداد کردن گناه میشود و مبلّغ در این زمینه نباید هیچگونه مماشاتی با دیگران داشته باشد، مبلّغ باید از حرفها و برخوردهای سبک و منافی شئونات طلبگی پرهیز نموده و سعی کند محیط اینترنت بر گفتار و رفتار او تأثیر نگذارد.
5. در صورتی که مبلّغ، توانمندی لازم علمی را دارد، بهتر است خود را به عنوان طلبه معرفی نماید تا کاربران به عنوان متخصّص در معارف دینی به او اعتماد کنند و سؤالات دینی و مشکلات خود را با او در میان گذارند.
6. از توجیه حرفهای نادرست دیگران که موجب بیاعتمادی مخاطبان نسبت به مبلّغ میشود، پرهیز نماید.
شیوههای تبلیغی:
در هر یک از عرصههای اینترنتی، جهت پاسخگویی، جذب و اثرگذاری و حفظ مخاطبان مرتبط، لازم است نکاتی مورد توجه قرار گیرد:
الف. پاسخگویی:
جهت بهتر پاسخ دادن به سؤالات و دغدغۀ مخاطبان، لازم است نسبت به مطلب آنها، عکس العمل زیبا داشته و به نیاز و میل مخاطب توجه کند و مطالب را متناسب با ادبیات او به صورت کوتاه و مؤثر ارائه نماید و نیز از جوابهای آماده استفاده نکند. علاوه بر این باید جوابها مستند و مستدّل بوده و از قضاوتهای عجولانه پرهیز شود و در جایی که کاربری به ناسزا روی میآورد به این عمل زشت او توجّهی نکرده و سعی کند با عکسالعملی در خور و شایسته، او را متوجه اشتباهش نماید.
ب. جذب مخاطب و اثرگذاری:
1. ارتباط با مخاطب باید محترمانه باشد و مبلّغ با شناختی که از او پیدا می‌کند به روحیاتش توجه کرده و سعی کند از تمام ظرفیتهای به وجود آمده در جذب وی استفاده نماید و دقت داشته باشد که جذب، مهم است؛ اما نباید از راههای نادرست صورت گرفته و منجر به تعریف نابجا از او و یا هر گونه سخن و عملکرد غیر دینی گردد.
2. در حد امکان باید به نقاط مشترک اخلاقی و رفتاری و شخصیتی مخاطب توجه شود، تا از این طریق اعتماد او جلب گردد. همچنین لازم است با حضور منظّم و ارتباط مستمر و در کمال آرامش با برخوردی محترمانه، حتی برابر دشمنان و فحاشان، به نیازها و سؤالات آنها پاسخ داده شود و با وقت کافی که برای آنان گذاشته میشود، حل مشکلات آنان پیگیری شود.
3. هر یک از محیطهای تبلیغی در فضای مجازی، مثل: وبلاگ، تالارهای گفتگو، چت و...، شرایط و اقتضائات مخصوص به خود را دارد که لازم است مبلّغین محترم با آشنایی کامل از این محیطها، به تبلیغ بپردازد.
ادامه دارد...