موسوعة الامام علی بن ابی طالب علیه السلام، فی الكتاب والسنة و التاریخ، محمد محمدی ری شهری، با همكاری نویسندگان، ایران، قم، دارالحدیث للطباعة و النشر، چاپ اول، 1421 ق، وزیری، گالینگور، دوازده جلد، قیمت دوره 22000 تومان.
این مجموعه گسترده كه در سال امام علی علیه السلام خوش درخشید، از سالها پیش پی ریزی شده بود. از دورانی كه مؤلف دست به كار تدوین میزان الحكمة، بود. مدخل «امامت» اقیانوس مواج فضایل علی علیه السلام را مینمود و روشن بود كه نمیتوان آن اقیانوس را با این میزان سنجید و دریا را در كوزه گنجانید، ولی عشق علی علیه السلام بذر این گلستان شد. گرچه با تار و پود الفبا هرجامهای ببافیم، بر قامت بلند آن امام همام كوچك و كوتاه میآید.
تهیه كنندگان این موسوعه گرچه سراشیبی وادی محبت را با لذت و سرعت سپری میكرده اند ولی چنین گام سترگی تلاش فراوان و عزمی پرتوان میطلبید، امید است این موسوعهها اسوهای برای سایرین باشد كه با همكاری و بلند همتی، گرهای از مشكلات فرهنگی باز كنند و از كتاب سازی و ساحل پیمایی پرهیز شود.
این موسوعه دریچهای به سوی زندگانی امام علیه السلام و دیدگاهی برای تماشای تاریخ كاملترین انسان جهان پس از پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله است. از اهداف این اثر، ترسیم راه كشف معالم ملكوتی و معارف آسمانی ولایت است و میكوشد تا بنمایاند، چرا بزرگترین آیت خدا، علی است و ـ به قول قرآن ـ شاهد نبوّت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله است، همان گونه كه خدای سبحان شاهد رسالت است.
بخشهای این اثر
موسوعه دوازده جلدی، شانزده بخش دارد. و اینك اشارتی به موضوعات:
بخش اول: خانواده امام
شامل اجداد، خاندان، محیط، جامعه، شخصیت آباء و اجداد، اسما و القاب، اوصاف و شمایل، همسران و اولاد است.
بخش دوم: امام همگام با پیامبر صلی الله علیه و آله
شامل وزارت حضرت در دعوت به اسلام، بت شكنی بر دوش پیامبر صلی الله علیه و آله و بام كعبه و لیلة المبیت، نهایت جوانمردی، ضربت تعیین كننده در جنگ احزاب، شجاعت و ادب در حدیبیه، نقش تعیین كننده در فتح خیبر، تلاشهایی برای فتح مكه، مقاومتها، دعاهای پیامبر صلی الله علیه و آله برای امام علیه السلام و....
بخش سوم: تلاشهای پیامبر صلی الله علیه و آله برای رهبری امام
با مقدمهای درباره موضعگیری پیامبر صلی الله علیه و آله در برابر آینده اسلام و رسالت، با بررسی سه فرضیه سكوت، سپردن به دست حوادث دوران، ترسیم دقیق و با برنامه و نص.
مهمترین تلاشهای پیامبر صلی الله علیه و آله برای تبیین امامت علی علیه السلام ضمن مباحث پانزده گانه احادیث مهم به ویژه حدیث غدیر به صورت همه جانبه، بررسی شده است.
این بخش با یازده فصل، بحثی فراگیر و پربار در اثبات امامت دارد.
بخش چهارم: بررسی زندگی امام پس از پیامبر صلی الله علیه و آله
این بخش شامل پنج فصل: قصه سقیفه، عهد عمر، ریشههای خلافت عثمان، ریشه یابی انقلاب ضد عثمان، و خود انقلاب مسلمانان علیه عثمان میباشد.
بخش پنجم: سیاست امام علی علیه السلام
این بخش كه مجلد چهارم را به خود اختصاص داده شامل مدخلی در باره سیاست در دو مكتب شیعه و سنی و ده فصل، بیعت، اصلاحات، اوضاع اداری، فرهنگی، سیاست اقتصادی، اجتماعی، قضایی، امنیتی، جنگی، زمامداری، و روابط بین الملل است.
بخش ششم: جنگهای دوران زمامداری حضرت
این بخش شامل جنگهای جمل، صفین و نهروان است. این فصل طولانی است و دو مجلد 5 و 6 را فرا گرفته است.
بخش هفتم: دوران دشواری و محنت، پس از جنگ ها
بخش هشتم: شهادت امام علیه السلام
بخش نهم: علی از دیدگاه شخصیتهای الهی
این بخش كه جلد 8 و بخشی از جلد 9 را شامل میشود، حضرت علی علیه السلام را از دیدگاه شخصیتهای الهی و غیره معرفی كرده است، از جمله دیدگاه پیامبر صلی الله علیه و آله، علی علیه السلام، قرآن، اهل بیت، دشمنان، شاعران، و... رانقل كرده است.
بخش دهم: خصایص امام علی علیه السلام
بخش یازدهم: علوم آن حضرت
بخش دوازدهم: قضاوتهای علی علیه السلام
بخش سیزدهم: آیات امام علی علیه السلام
مثل بیان موارد استجابت دعاهایش، رد الشمس، خبرهای غیبی حضرت و...
بخش چهاردهم: محبت علی علیه السلام
شامل بخشهایی چون ویژگیهای محبان، بركات محبت او و...
بخش پانزدهم: بغض علی علیه السلام
این بخش شامل فصلهایی مثل انگیزههای دشمنی با او، تحذیر پیامبر صلی الله علیه و آله از دشمنی با علی علیه السلام، صفات دشمنان، مضرات دشمنی و قبیلههایی كه با علی علیه السلام دشمن بودند میباشد.
بخش شانزدهم: تحلیلی در باره یاران و كارگزار امام علی علیه السلام.
استفاده از این اثر پر بار و گسترده برای همه شیعیان به ویژه مبلغان بسیار مغتنم است. به ویژه كه عناوین جزئی و سوژههای سخنرانی را مهیا و مطالب را از كتب فریقین با استناد قوی نقل و دسته بندی كرده است.
سرعت و شتاب در تهیه و عرضه این مجموعه باعث شده تا فهرستها در فرصتی دیگر به آن ملحق شود. امید است هر چه زودتر فهرستها ی كار آمد، به این مجموعه اضافه شود و نفع آن كامل گردد.