نامه ای به فرهیختگان دلسوز

با سلام به تمام تحصیل كردگان و دلباختگان علم و عمل؛ به كسانی كه نگران مشكلات فرهنگی جامعه بوده و نسبت به مسائل جوانان و نسل نو حساسیت دارند.

با عقل و فطرت درك می‌كنیم كه خداوند هیچ چیز را بیهوده نیافریده و هدفی بس بزرگ در كار خلقت جهان است، و با راهنماییهای وحی می‌دانیم كه آن هدف این است كه خداوند هستی را برای بشر (1) و بشر را برای عبادت آفریده است (2) . بنابراین عبادت آن است كه افكار و اعمال انسان رنگ الهی داشته باشد؛ (3) زیرا همه رنگها روزی پاك می‌شود، جز رنگ او (4) . پس انسانها مسئولند كه هدف الهی را بشناسند و در راه او گام بردارند، البته این هدف را باید انسان آزادانه و آگاهانه انتخاب كند؛ زیرا اگر می‌خواست با اجبار باشد باید همه مردم را مثل حركت زمین و بدون اختیار خودشان هدایت و به عبادت وا می‌داشت (5) . اكنون كه دانستیم انسان موجودی رها و بیهوده نیست (6) ، بلكه او هدفمند، مسئول و متعهد است (7) ، باید بدانیم كه رسالت و مسئولیت ما در این جهان چیست و آیا به آن عمل كرده ایم یا نه؟

رسالت و مسئولیت ما در برابر آفریدگار و نعمتهای او و در برابر انبیاء، امامان، علما، مربیان و نیاكان و در برابر محرومان، مستضعفان، شهداء و انقلاب و در برابر نسل آینده و خطراتی كه آنان را تهدید می‌كند و در برابر جهان اسلام و در برابر طبیعت و حفظ و بهره گیری صحیح از آن و در برابر جبران غفلتهای گذشته چیست؟

خطر غفلت

به راستی اگر در برابر مسئولیتهایی كه داریم غافل باشیم، نظام هستی را درك نكرده ایم، همانگونه كه اگر شاگردی در مدرسه از درس غافل باشد نظام آموزش و پرورش را درك نكرده است؛ زیرا ساختمان مدرسه و استخدام استاد، آماده كردن كلاس، آزمایشگاه، زمین ورزش، كتابخانه، آب، برق، گاز و تلفن و... برای آن است كه شاگرد درس بخواند و اگر این هدف عملی نشود نه تنها عمر شاگرد به هدر رفته، بلكه تمام عوامل دست اندر كار را نیز به هدر داده است. به همین دلیل قرآن افراد غافل را بدتر از چهارپایان می‌داند (8) .

مهم‌ترین غفلت

در میان موارد غفلت، آنچه از همه مهمتر به نظر می‌رسد، غفلت از آفریدگار، (9) غفلت از حساب، (10) غفلت از دستورالعملها و هشدارها، (11) غفلت از آینده و نسل خود، غفلت از استعدادها و امكانات است. البته در این میان كارهایی به انجام رسیده كه باید در آنها بازنگری شود، كه آیا به نتیجه مطلوب رسیده ایم یا نه؟

مهم‌ترین مسئولیت

از میان همه مسئولیتها توجه به جوانان كه آینده سازان و یادگاران تربیتی، علمی، اخلاقی و ذخیره قیامت هستند از همیت بیشتری برخوردار است. دنیای امروز با پیشرفت تكنولوژی و وسایل آموزشی و بهره گیری از تجربیات و ابتكارات و استفاده از رایانه و اینترنت و صدا و سیما توان آموزشی افراد را بالا برده، اما آیا این رشد علمی ما را به اهداف برتر رسانده است یا نه؟ آیا این پیشرفتهای علمی رابطه نسل ما را با خدا و پیامبر، با قرآن و نهج البلاغه، با والدین و استاد، با انقلاب و علماء و شهداء نیز بیشتر كرده است؟ البته بسترهای این اهداف، آموزش كتابهای درسی است كه چون یك حالت اجبار و نمره و مدرك دارد جواب لازم را نمی‌دهد.

راه حل

این جانب كه حدود سی سال سابقه كلاسداری و تبلیغ در مناطق مختلف ایران و بعضی كشورها را دارم و بیش از بیست سال در صدا و سیما برنامه داشته‌ام، اكنون به این نتیجه رسیده‌ام كه در گفتگوی خصوصی و آزاد و دو طرفه آثاری است كه در سخنرانیهای میلیونی نیست (12) . بر این اساس به فكر افتادم افرادی را به همكاری دعوت كنم كه واجد شرایط ذیل باشند:

1. با اولویت تحصیلات، كه از لیسانس به بالا بوده و یا سطح عالی حوزه را خوانده باشند؛

2. با اولویت تاهل و اشتغال؛

3. از انگیزه، سابقه و بیان خوبی برخوردار باشند؛

4. آماده همكاری به دور از اغراض سیاسی، مادی و... باشند؛

5. داشتن مطالعات اسلامی و آشنایی با اساتید حوزه و دانشگاه و كتب مفید.

افرادی كه واجد شرایط فوق باشند را شناسایی و در دوره‌های كوتاه مدت، روشهای مفید را به آنان گفته و آنان را با كتب و نوارهایی مجهز نماییم.

شیوه‌ی كار:

هر یك از این افراد در محل مسكونی، یا كار خود با نسل نو تماس و گفتگوی خصوصی داشته باشد، هر هفته بستگان و همسایگان راخانه به خانه دعوت كند و جلساتی خودمانی، فامیلی، آزاد و بدون تجمل در ایام تعطیل؛ نظیر جمعه‌ها تشكیل دهد. در آغاز، دعوت باید همراه با برخوردی خوب؛ مانند مهمانی، دیدارهای دوستانه و فامیلی و استفاده از شیوه غیرمستقیم باشد.

زمان جلسه

- مدت جلسه، حداكثر یكساعت و ترجیحا چهل دقیقه باشد.

- بیست دقیقه استاد و بیست دقیقه اعضای جلسه حرف بزنند. اگر طرحی، ابتكاری، شعری، هنری، پیشنهادی و سؤالی دارند، عرضه كنند تا استاد در همان روز یا در جلسه بعد آن را جواب دهد.

سیمای جلسه

- بهتر است جلسات، در سایه دستورات قرآن و اهل بیت علیهم السلام، به طور سنتی و بدون هیچگونه ممنوعیت برای پرسشهای جوانان برگزار شود.

- این جلسات نباید مقارن وقت نماز جماعت و نماز جمعه باشد.

- این جلسات نباید مزاحم تفریح، تحصیل و برنامه‌های دیگر باشد.

- در این برنامه‌ها لازم است از مسائلی؛ مانند 1. ستایش یا انتقاد از فرد یا جناح 2. برخوردهای سلیقه‌ای 3. توقعات نابجا 4. رقابتهای منفی 5. محور قرار گرفتن افراد مسئله دار 6. برگزاری جلسه در محلهای دور یا مسئله دار 7. طولانی شدن جلسات 8. تكراری شدن مطالب 9. تبعیض میان شركت كنندگان 10. هزینه دار كردن آنها 11. انتقاد به جلسات دیگر 12. طرح مسائلی كه مورد نیاز نیست 13. طرح مشكلاتی كه حل آن از اختیار و توان جلسه خارج است 14. تحقیر كردن افراد 15. دعوت از سخنران و واعظی كه گفتارش ایجاد تشنج می‌كند - و ده‌ها نكته دیگر - پرهیز شود.

هدف

هدف اصلی این جلسات؛ بیمه كردن نسل نو از طرق ذیل می‌باشد:

1. ایجاد رابطه‌ای علمی - دینی، فكری میان نسل نو و یك دانشمند، آن هم رابطه‌ای دوستانه و عاطفی، بدون حق التدریس برای استاد و نمره و مدرك برای شاگردان. 2. پر كردن ایام فراغت با بهترین خوراك علمی. 3. نجات جوانان و نوجوانانی كه آسیب پذیر و در معرض دام شكارچیان انحراف، اعتیاد، هرزگی و بی تفاوتی قرار دارند. 4. پاسخ صحیح به سؤالات و شبهات آنان. 5. رشد آنان از طریق تشویق این عزیزان به عرضه كردن طرحها، ابتكارات، مقالات و راه حلها. 6. بكار گرفتن نیروهای خلاق در راستای اهدافی كه خداوند ما را برای آن آفریده است. 7. ایجاد رابطه میان نسل نو با سایر بزرگان. 8. گوش دادن به دردها و خواسته‌های آنان. 9. كمك گرفتن از آنان برای هر كاری كه خدا پسندانه و ضروری باشد. 10. روشن ساختن گوشه‌ای از اسرار احكام، تجمعات، سیره علما و دانشمندان و زندگی كسانی كه نقش الگویی دارند برای آنها. 11. آموزشهای ضروری و نجات بخش. 12. ایجاد امكانات و زمینه سازی سفرهای مفید. 13. نقل خاطرات حقیقی، شیرین و سازنده. 14. سركشی به مراكز رشد دهنده. 15. شركت در نماز جمعه و جماعت. 16. آشنایی با زندگی ساده، تفریح سالم، دوستان خوب، بهره گیری بهتر و بیشتر از عمر و جلوگیری از هدر دادن‌ها و....

بركات این جلسات

گرچه بركات این جلسات قابل وصف و شماره نیست، ولی بطور فشرده به تعدادی از آنها اشاره می‌كنم:

1. از نظر انقلابی، اكثر جوانانی كه در ایام جنگ به جبهه رفته و كشور را از چنگ تصرف دشمن در آوردند؛ بچه‌های این گونه جلسات و مسجدها بودند.

2. از نظر مدیریتی، بیشتر كسانی كه بعد از سقوط شاه، مسئولیت امور كشور را عهده دار شدند، كسانی بودند كه جوانی و نوجوانی خود را در این گونه جلسات گذرانده بودند.

3. از نظر خدماتی، مبالغ هنگفت كمكهایی كه به طبقه محروم، فقراء و آبرومند می‌شود، در این جلسات است.

4. از نظر اقتصادی، هزاران صندوق قرض الحسنه در همین جلسات تشكیل شده است.

5. از نظر علمی و فرهنگی، دانشمندان و علمای حوزه، از همین جلسات بروز كرده اند.

فكر نمی‌كنم بركات و آثار این جلسات بر كسی پوشیده باشد؛ زیرا این جلسات اگر خوب، جذاب، پر محتوی و ساده برگزار شود، تمام نیازها و كمبودهای فكری، علمی، روحی، تفریحی، اخلاقی، عبادی، سیاسی، انقلابی و اجتماعی نسل امروز را می‌تواند بر طرف و جبران كند.

نیازها

اولین نیاز ما در پیشبرد این نهضت و حركت؛ نیاز به خداوند است تا - ان شاء الله - به همه ما اخلاص، توان، سعه صدر، علم، بركت و توفیق روز افزون دهد. نیاز بعد ما؛ نیاز به خلیفه او حضرت مهدی علیه السلام است تا با نگاه پربركت خود ما را به نوكری فرزندانش بپذیرد. (آری نسل نو كه هدف این جلسات است فرزندان انبیاء هستند؛ ملة ابیكم ابراهیم؛ فرزندان حضرت محمد و علی علیهم السلام هستند؛ انا و علی ابوا هذه الامة؛ و امروز فرزندان حضرت مهدی علیه السلام هستند) . نیاز دیگر ما؛ نیاز به مقام معظم رهبری و تمام مراجع تقلید، اساتید حوزه و دانشگاه، دانشمندان جامعه، مسئولین و والدین این نسل است. و بالاخره نیاز دیگر ما؛ نیاز به تمام مردم است تا بدون هیچ رنگی، جز رنگ الهی به این حركت و نهضت كمك فكری، تجربی، علمی و مادی نمایند.

از كجا شروع كنیم

1. برای شروع به كار، از دوستان فاضل و دانشمند كه شاغل می‌باشند و از نظر اقتصادی نیازی ندارند دعوت نمایید و هسته مركزی طرح را تعیین كنید.

2. از فارغ التحصیلان شناخته شده، انگیزه دار و مخلصی كه دغدغه نسل نو را در سر می‌پرورانند و خودشان توان اداره این جلسات را دارند، به عنوان استاد راهنما دعوت شود.

3. از مراكز عمومی؛ مثل مساجد، مدارس، دانشگاهها، حسینیه‌ها و خانه‌های شخصی رایگان استفاده فرمایید.

4. از جلسات موجود بازدید شود و تجربیات و توفیقات آنها جمع آوری و به دیگران عرضه گردد.

5. كتابهای مفید و ارزان تهیه و در دسترس قرار گیرد و كتابهای مفصل تلخیص و توزیع شود.

6. نوارهای جذاب تهیه، تكثیر و در دسترس قرار گیرد.

7. از مؤسسات علمی كه تولیدات فرهنگی دارند، كمك گرفته شود.

8. از طلاب فاضل جوان در این كار بهره گرفته شود.

9. از تعطیلات تابستان كه فرصت بهتری است بهره بیشتری گرفته شود.

10. از اساتید دانشگاه و معلمان و مربیان دلسوز، بعد از شناسایی و انتقال تجربه استفاده شود.

11. جلسات باید سطح بندی شده باشد؛ برای نوجوانان قصه‌ها، خاطرات و برای جوانان استدلال و پاسخ به شبهات و امثال آن تدریس شود. در تمام تدریسها، محوریت دین، قرآن و اهل بیت علیهم السلام، همراه با اخلاص و سلامتی روحی بر پا كننده، شرط اصلی باشد.

تفاوت این حركت با جلسات موجود

بحمدالله جلسات، كلاسها، اردوها، انجمنها و هیاتهای فراوانی در كشور ما وجود دارد، ولی تفاوت این جلسات با سایر جلسات در چند چیز است، از جمله:

1. در این جلسات از جوانان و نوجوانانی كه كمتر به جلسات دیگر می‌روند، دعوت خصوصی می‌شود.

2. مدت جلسه كه محتوای آن زیاد و با ساده‌ترین شیوه برگزار می‌شود، حداكثر یك ساعت است.

3. در این جلسات خودمانی، جرات اظهار نظر برای همه هست.

4. این جلسات در طول سال دایر خواهد بود.

5. گردانندگان این جلسات، افراد تحصیل كرده در سطح بالا خواهند بود.

6. هیچگونه خط سیاسی حزب و گروه خاصی بر این جلسات حاكم نخواهد بود.

7. استاد این جلسه انگیزه مادی نخواهد داشت.

محتوای جلسه

برای جلسات هم باید محتوای مشترك داشت و هم محتوای ویژه! (مطالبی عام و مطالبی خاص)

راهی كه من طی كرده‌ام؛ این است: جلساتی كه در آن از سن سیزده تا بیست و پنج سال شركت می‌كردند؛ حدود چهل دقیقه، پنج نوع برنامه داشتم؛ فقه، عقاید، تفسیر، داستان، شعار؛ البته امروز باید برنامه پاسخ به سؤالات روز را به آن اضافه كرد. فقه را با شیوه جدید بیان كرد. برای هر سطح و گروه، آیه‌ای مناسب آن دسته تفسیر شود. ما تصمیم داریم بعد از شناسایی افراد؛ دوره‌های ویژه اساتید داشته باشیم و از صاحب نظرانی كه چند دهه از عمر خود را صرف نموده و متخصص شده اند دعوت و از تجربیات آنان برای اساتید این جلسات استفاده كنیم.

گسترش كار

گرچه ما از تهران كار را شروع می‌كنیم، ولی هرگاه افرادی لایق و خوشنام در هر منطقه‌ای، توان شناسایی تحصیل كردگان، و توجیه، تشویق و اعزام آنان را بدون هیچ چشم داشتی دارا باشند، از نظر مشورت، ارسال كتاب و نوار و هر حمایتی كه در توان داشته باشیم، دریغ نخواهیم كرد.

خط قرمز

این حركت باید در چهارچوب برنامه‌های قرآن و اهل بیت علیهم السلام و مطابق با نظر مراجع تقلید اداره شود و از تمام حركاتی كه حرام شناخته شده، دور باشد. در این حركت حفظ نظام جمهوری اسلامی و احترام به اركان آن ضروری است. در این حركت اگر تحلیل و تفسیر و نكته تازه‌ای از استاد یا سایرین طرح می‌شود، باید قبلا كارشناسی علمی شود و پس از نقد، بررسی و اطمینان به صحت، القاء گردد. در این حركت تمام معتقدان و مؤمنان دارای هرگونه گرایش سیاسی با حفظ خط امام خمینی قدس سره یكسانند. در این حركت از دست نوشته‌های متخصصان بهره مند شده و از تهیه جزوات تكراری خودداری می‌شود.

این حركت هرگز بستر سیاسیون، احزاب و وسیله نان و آب كسی نخواهد بود و لذا افراد خاصی در این حركت توفیق پیدا خواهند كرد. برای این حركت بعد از گذشت زمانی، اساسنامه تهیه و هیات امنا تعیین و سایر مراحل طی خواهد شد، ولی از آنجا كه تا تاریخ 5/2/81 بودجه‌ای نداریم، كار را از صفر و از ستاد نماز شروع می‌كنیم و برای اینكه از امكانات ستاد اقامه نماز بتوانیم استفاده كنیم از مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) كسب اجازه كردم و ایشان این حركت را لازم و مفید دانسته و فرمودند:

«كسانی كه محورند باید دانشمند، فارغ و مبتكر باشند و محتوای آن باید غنی و رشد این حركت باید تدریجی و سرآغاز آن از تهران باشد.‌»

البته آغاز هر كار هرگز كامل نیست، لذا از همه صاحب نظران تقاضای كمك علمی و تجربی داریم. ما هم اكنون در صدد شناسایی افراد واجد شرایط هستیم و با مرور زمان - اگر توفیق الهی باشد - كار را توسعه كمی و كیفی خواهیم داد. (انشاء الله)

 

پی‌نوشــــــــــــــــــت‌ها:

 

1) آیات؛ «خلق لكم‌» ، «سخر لكم‌» ، «متاعا لكم‌» ، نشان از آن است كه آسمانها، زمین، دریا، خورشید و ماه برای انسانها آفریده شده اند.

2) وما خلقت الجن والانس الا لیعبدون‌»

3) صبغة الله ومن احسن من الله صبغة‌»

4) همان.

5) لوشاء الله لهدیكم اجمعین‌»

6) ایحسب الانسان ان یترك سدی‌»

7) ان علینا ایابهم ثم ان علینا حسابهم‌»

8) اولئك كالانعام بل هم اضل اولئك هم الغافلون‌»

9) نسوا الله‌»

10) نسو یوم الحساب‌»

11) اتتك ایاتنا فننسیها».

12) اگر رهبر معظم انقلاب یا رئیس جمهور محترم یا استاد دانشگاه و مدرسه به منزل ما وارد شود و چند دقیقه با ما گفتگو كند، اثر این چند دقیقه بیشتر از ساعتها سخنرانی و تدریس در كلاس می‌باشد.

295 دفعه
(0 رای‌ها)